Werk en inkomensondersteuning en inclusiviteit

a. bijstelling inkomsten Rijk

b. lagere inkomsten uit terugvordering

c. bijstelling bijstandskosten

Het gaat goed met de werkgelegenheid in Nederland. Bij de begroting 2021 gingen we er vanuit dat de werkloosheid zou groeien naar 6,5%. In werkelijkheid groeit de werkloosheid niet. We krijgen daarom minder geld van het Rijk. Het definitief budget 2021 voor Almere bedraagt ongeveer € 85,8 miljoen, dit is € 1,75 miljoen lager dan begroot.

We verwachten dat de inkomsten uit terugvordering en verhaal € 0,4 miljoen lager liggen dan begroot. Dit is een corona-effect dat we ook al in 2020 zagen. Door de coronamaatregelen kunnen we minder huisbezoeken doen en daardoor minder onderzoeken afronden.

In Almere zien we ook dat het aantal bijstandsklanten lager is dan begroot. Het gemiddelde aantal klanten ligt momenteel iets onder de 5.500. We verwachten hierin geen hele grote toenames of afnames meer. Hierdoor dalen de bijstandsuitgaven met € 4,2 miljoen in 2021.   

Per saldo verwachten wij een voordeel van € 2 miljoen op de bijstand in 2021. Vanaf 2022 begroten we de bijstand neutraal. We passen de kostenraming aan op de verwachte inkomsten.

Het Rijk heeft in 2021 extra geld gegeven voor het verwachte extra gebruik van de bijzondere bijstand door corona. We zien tot nu toe echter geen toename in de kosten. Er zijn juist minder aanvragen. Bij de 2e kwartaalrapportage zijn de kosten voor 2021 al met € 0,6 miljoen verlaagd. We verwachten dat de kosten structureel € 0,23 miljoen lager liggen dan begroot.

Het structurele effect is lager dan in 2021 doordat:
- de kosten voor verhuizing en inrichting, rechtsbijstand en aanvullende bijstand van kwetsbare jongen in 2021 erg laag zijn. We verwachten meer kosten als de coronamaatregelen worden losgelaten
- we in 2021 een eenmalige bijdrage van het Rijk hebben gehad van € 0,12 miljoen.

Mensen die niet op hun eigen geld kunnen passen kunnen door de rechter onder bewind worden gesteld. Dit betekent dat een bewindvoerder het geld beheert, rekeningen betaalt en bepaalt hoeveel geld de persoon per maand mag uitgeven. De gemeente betaalt de kosten van de bewindvoerder.
In de afgelopen drie jaar zijn de kosten voor beschermingsbewind gemiddeld met 10% per jaar gestegen. De begroting is hiervoor steeds jaarlijks verhoogd. Vanaf 2022 hebben we geen rekening gehouden met verdere groei van de kosten. Wij schatten nu in dat de kosten voor beschermingsbewind volgend jaar met 5% groeien. De kostengroei is onzeker en hangt af van het aantal personen die door de rechter onder bewind worden gesteld en de uitstroom/doorstroming van bestaande klanten.

We denken niet dat de kosten elk jaar zo blijven stijgen. Of de 5% ophoging in 2022 genoeg is, is onzeker. Er zijn wel aanknopingspunten waardoor een lagere groei van de kosten op termijn is te verwachten. Ten eerste is per 1 januari 2021 de wet aangepast:
- de maximale trajectduur voor beschermingsbewind in het geval van schulden is 5 jaar. Voorheen was dit voor onbepaalde tijd. Dit gaat alleen om nieuwe klanten, het directe effect van deze maatregelen zal dus over 5 jaar pas te zien zijn.
- we mogen gebruik maken van het adviesrecht. We kunnen hierdoor als gemeente de rechter adviseren of beschermingsbewind of een lichtere vorm van hulp nodig is.

Ook is in 2018 is met acht beschermingsbewinduitvoerders een convenant gesloten. Hierin zijn afspraken gemaakt om de uitgaven voor beschermingsbewind te beperken. Dit convenant is geëvalueerd. Uitkomst is dat we meer uitvoerders gaan laten aansluiten bij het convenant. Verder gaan we extra inzetten op lichtere vormen zoals Ondersteuning Schuldstabilisatie en het eerder in beeld brengen van deze groep mensen bij de schuldhulpverlening. In de Programmabegroting 2022 stellen we voor om hiervoor in 2022 en 2023 € 0,25 miljoen extra beschikbaar te stellen.