Afwijkingen per risicogroep

a. jeugdhulp zonder verblijf met beschikking

b. hogere kosten jeugdbescherming

c. lagere kosten top specialistische jeugdhulp (LTA)

d. hogere kosten aankoopcentrale

e. hogere kosten jeugdhulp met verblijf

f. lagere kosten PGB jeudghulp

g. lagere kosten jeugdhulp op school

In de tweede kwartaalrapportage hebben we het budget voor jeugdhulp verhoogd. We verwachten in 2021 en 2022 nu totaal € 1 miljoen minder uit te geven. De verwachte ontwikkeling vanaf 2023 is nog onzeker. We voeren wijzigingen in de jeugdhulp door die tot besparingen moeten leiden. Ook de nieuwe aanbesteding van de jeugdhulp moet hierbij helpen. Dit is apart toegelicht in deze kwartaalrapportage.

a. jeugdhulp zonder verblijf met beschikking
Bij de tweede kwartaalrapportage hebben we het budget voor 2021 verhoogd met € 3,9 miljoen. We gingen toen uit van een kostenstijging in 2021 van 24% ten opzichte van 2020. De declaraties tot en met april lagen namelijk 24% hoger dan in 2020. We zien in mei en juni een kostenstijging van bijna 20%. We verwachten dus binnen het budget uit te komen, maar we verlagen het budget nog niet. Het budget voor 2022 is met € 9,6 miljoen verhoogd in de tweede kwartaalrapportage. Daarbij gaan we uit van een kostenstijging van 15% ten opzichte van 2021. Dit vinden wij nog steeds realistisch.

b. hogere kosten jeugdbescherming en jeugdreclassering
We voeren de jeugdbescherming en jeugdreclassering samen met de andere gemeenten in Flevoland uit. De regio geeft hiervoor een subsidie aan Samen Veilig Midden Nederland (SAVE). Het aantal nieuwe jeugdbeschermingsmaatregelen stijgt. We verwachten dat het aantal aanvragen in 2021 en 2022 op dit niveau blijft. Op dit moment wordt er via een crisisaanpak in de (jeugd)beschermingsketen gekeken hoe we op korte termijn verandering in de keten kunnen aanbrengen, om zo de hoge instroom te doorbreken.

c. lagere kosten top specialistische jeugdhulp (LTA)
De kosten van de LTA zijn naar verwachting € 0,5 miljoen lager dan begroot. Dit zijn dure jeugdhulpvormen die landelijk worden ingekocht. We hebben hier bijna geen invloed op. De lagere kosten komen doordat er nu een aantal cliënten minder zijn.

d. hogere kosten Aankoopcentrale
De uitvoering van de regionale jeugdhulp wordt gedaan door de Aankoopcentrale Flevoland. Er is meer inzet nodig bij de Aankoopcentrale. Dit komt onder andere door de afhandeling van het risicodossier en het gewijzigde contract begin dit jaar. Ook wordt de aanbesteding vanaf 2023 voorbereid en moeten de gevolgen van de wijziging van het woonplaatsbeginsel in kaart worden gebracht. Dit kost € 190.000 in 2021 en € 140.000 in 2022.

e. hogere kosten jeugdhulp met verblijf
Voor de jeugdhulp met verblijf is een contract afgesloten met een samenwerkingsverband van jeugdhulpaanbieders. In het contract is een vast bedrag afgesproken om zorg te leveren. In sommige gevallen wordt zorg geleverd door aanbieders waar we geen contract mee hebben. Deze kosten zijn naar verwachting € 150.000 hoger dan begroot. Vanaf 2022 kunnen we de kosten betalen uit een risicoreservering die we in de begroting hadden opgenomen.

f. lagere kosten Persoonsgebonden budget (PGB)
De uitgaven van het PGB zijn lager dan geraamd. Dit komt omdat we vooral zorg in natura geven bij hulpvragen. We kijken eerst met het gezin of de hulpvraag met zorg in natura kan worden opgelost. Dat doen we liever dan het geven van geld. Het PGB blijft mogelijk als dat de beste oplossing is.32wqtr5

g. lagere kosten onderwijs jeugdhulp arrangementen
Op sommige scholen bieden we deze arrangementen aan in de plaats van individuele jeugdhulp. We geven hiervoor subsidie aan zorgverleners. Sommige zorgaanbieders hebben deze zorg in vorige jaren per ongeluk ook apart in rekening gebracht. Dat vragen we nu terug. Bij de tweede kwartaalrapportage was de inschatting gemaakt dat dit om € 200.000 zou gaan. We verwachten nu € 300.000 extra terug te kunnen vorderen. Verder is er sprake van een voordeel van € 102.000 op Sterk in de wijk.

a. vervangen trapliften ouder dan 15 jaar

b. rolstoelen, rollators, deuropeners etc.

a. vervangen trapliften ouder dan 15 jaar
In de komende vijf jaar moeten we veel oude trapliften vervangen. Dit kost in totaal € 400.000. Als we dit niet doen zullen de onderhoudskosten enorm stijgen. Ook moeten we ervoor zorgen dat de trapliften veilig zijn. Het is verstandig om de vervanging in fases te doen in de aankomende vijf jaren.     

b. rolstoelen, rollators, deuropeners etc.
Door een duurdere aanbesteding nemen de kosten structureel toe met € 0,3 miljoen. Dit hebben eerder ook al gemeld. Toen is afgesproken dat we het tekort gaan verlagen door te bezuinigen. Bij de bezuinigingen wordt bijvoorbeeld gekeken naar de rechtszekerheid en kwaliteit van dienstverlening. We kunnen de bezuinigingen nog niet in 2021 uitvoeren. We bespreken de lange-termijnmaatregelen en ook de korte termijn maatregelen pas eind 2021 met de gemeenteraad.

a. lagere groei 2021

b. losse producten huishoudelijke hulp

c. CAO verhoging 2021

d. invullen taakstelling Wmo

a. lagere groei 2021
In de begroting 2021 houden we er rekening mee dat de kosten met 6% toenemen ten opzichte van 2020. Dit noemen we volumegroei. De werkelijke volumegroei over de eerste helft van 2021 is 1%. Over heel 2021 verwachten we nu een volumegroei van 2%. Als dit gebeurd liggen de kosten € 0,9 miljoen lager dan begroot.

b. losse producten huishoudelijke hulp
De kosten voor huishoudelijke ondersteuning zijn € 0,4 miljoen hoger dan begroot. De regels in ons huishoudelijk protocol zijn soms niet duidelijk. Daardoor wordt er door sommige aanbieders meer zorg verleend dan waarin de standaard pakketten voorzien. Vanaf 1 mei 2021 geldt er een nieuw huishoudelijk protocol. Hierdoor moeten de kosten lager worden.

c. CAO verhoging 2021
Er is voor 2021 een nieuwe CAO afgesloten. Omdat de CAO na 1 januari 2021 is vastgesteld, worden de tarieven  vanaf 2022 hierop aangepast. De CAO verhoging is hoger dan de prijscompensatie uit het gemeentefonds. Hierdoor is er een nadeel van € 160.000. Omdat de volumegroei ook lager is kan de CAO verhoging binnen het budget van de ondersteuningsarrangementen worden opgelost.

d. invullen taakstelling Wmo
Als deze ontwikkelingen zich voordoen kan er in 2022 € 0,74 miljoen van de taakstelling worden ingevuld.  De taakstelling in 2022 bedraagt € 1,2 miljoen en loopt op naar € 2,9 miljoen structureel vanaf 2024.

Iedere gemeente heeft van het Rijk de opdracht gekregen om een aantal houders van een verblijfsvergunninghouders (statushouders) te huisvesten. Alleenstaande vergunninghouders die in aanmerking komen voor gezinshereniging worden eerst in kamers gehuisvest. Deze kamers zijn van woningcorporaties en een zorgorganisatie. Deze worden verhuurd via een leegstandsbeheerder. Hiervoor betaalt de gemeente een beheervergoeding. Als de kamers tijdelijk leeg staan betaalt de gemeente de leegstandskosten. Hiervoor is geen budget gereserveerd. Dit is tot nu toe incidenteel opgelost. De contracten met de woningbouwcorporaties lopen begin 2023 af, en met de zorgorganisatie eind april 2022. Tijdens de contractperiode beperken we de leegstand zoveel mogelijk. Dit doen we bijvoorbeeld door ook vergunninghouders te huisvesten die niet wachten op gezinshereniging. De huisvestingskosten zijn naar verwachting € 150.000 per jaar. Vanaf 2023 kunnen we nieuwe contracten afsluiten. Hierin maken we afspraken op welke wijze we leegstand verder kunnen voorkomen.

Onafhankelijke Client Ondersteuning is hulp bij het aanvragen van zorg. Het Rijk heeft ons de laatste jaren veel geld gegeven om OCO op te zetten. Almere loopt in Nederland voorop bij de uitvoering van OCO. Het aantal vragen om hulp is gegroeid van 200 in 2019 naar 600 in 2021. We doen dit met 60 vrijwilligers.

Vanaf 2022 komen we € 167.000 tekort om de OCO in de huidige vorm voort te zetten. Dit komt omdat het Rijk geen subsidie meer geeft. De hulp is wettelijk verplicht. Een smalle variant waarbij alleen telefonische ondersteuning wordt geboden kost structureel € 67.000 (1,5 fte). Dit is opgenomen in deze kwartaalrapportage. In de Programmabegroting 2022 stellen we voor om in 2022 de OCO in de huidige vorm voort te zetten. We willen de nieuwe gemeenteraad laten beslissen over de OCO vanaf 2023.

reserveren extra geld

Voor 2021 en 2022 zijn er extra middelen voor de jeugdhulp beschikbaar gesteld. Dit hebben we al verwerkt in de tweede kwartaalrapportage. Vanaf 2023 verwachten we ook extra geld. Hierover neemt het nieuwe kabinet nog een definitief besluit. We voegen het extra geld toe aan het budget voor jeugdhulp.

In totaal wordt er € 620.000 van het extra geld voor de jeugdhulp ingezet voor Sterk in de Wijk en het volledig herstellen van het budget van de wijkteams. Het extra geld dat overblijft reserveren we in de begroting.

a. bijstelling inkomsten Rijk

b. lagere inkomsten uit terugvordering

c. bijstelling bijstandskosten

Het gaat goed met de werkgelegenheid in Nederland. Bij de begroting 2021 gingen we er vanuit dat de werkloosheid zou groeien naar 6,5%. In werkelijkheid groeit de werkloosheid niet. We krijgen daarom minder geld van het Rijk. Het definitief budget 2021 voor Almere bedraagt ongeveer € 85,8 miljoen, dit is € 1,75 miljoen lager dan begroot.

We verwachten dat de inkomsten uit terugvordering en verhaal € 0,4 miljoen lager liggen dan begroot. Dit is een corona-effect dat we ook al in 2020 zagen. Door de coronamaatregelen kunnen we minder huisbezoeken doen en daardoor minder onderzoeken afronden.

In Almere zien we ook dat het aantal bijstandsklanten lager is dan begroot. Het gemiddelde aantal klanten ligt momenteel iets onder de 5.500. We verwachten hierin geen hele grote toenames of afnames meer. Hierdoor dalen de bijstandsuitgaven met € 4,2 miljoen in 2021.   

Per saldo verwachten wij een voordeel van € 2 miljoen op de bijstand in 2021. Vanaf 2022 begroten we de bijstand neutraal. We passen de kostenraming aan op de verwachte inkomsten.

Het Rijk heeft in 2021 extra geld gegeven voor het verwachte extra gebruik van de bijzondere bijstand door corona. We zien tot nu toe echter geen toename in de kosten. Er zijn juist minder aanvragen. Bij de 2e kwartaalrapportage zijn de kosten voor 2021 al met € 0,6 miljoen verlaagd. We verwachten dat de kosten structureel € 0,23 miljoen lager liggen dan begroot.

Het structurele effect is lager dan in 2021 doordat:
- de kosten voor verhuizing en inrichting, rechtsbijstand en aanvullende bijstand van kwetsbare jongen in 2021 erg laag zijn. We verwachten meer kosten als de coronamaatregelen worden losgelaten
- we in 2021 een eenmalige bijdrage van het Rijk hebben gehad van € 0,12 miljoen.

Mensen die niet op hun eigen geld kunnen passen kunnen door de rechter onder bewind worden gesteld. Dit betekent dat een bewindvoerder het geld beheert, rekeningen betaalt en bepaalt hoeveel geld de persoon per maand mag uitgeven. De gemeente betaalt de kosten van de bewindvoerder.
In de afgelopen drie jaar zijn de kosten voor beschermingsbewind gemiddeld met 10% per jaar gestegen. De begroting is hiervoor steeds jaarlijks verhoogd. Vanaf 2022 hebben we geen rekening gehouden met verdere groei van de kosten. Wij schatten nu in dat de kosten voor beschermingsbewind volgend jaar met 5% groeien. De kostengroei is onzeker en hangt af van het aantal personen die door de rechter onder bewind worden gesteld en de uitstroom/doorstroming van bestaande klanten.

We denken niet dat de kosten elk jaar zo blijven stijgen. Of de 5% ophoging in 2022 genoeg is, is onzeker. Er zijn wel aanknopingspunten waardoor een lagere groei van de kosten op termijn is te verwachten. Ten eerste is per 1 januari 2021 de wet aangepast:
- de maximale trajectduur voor beschermingsbewind in het geval van schulden is 5 jaar. Voorheen was dit voor onbepaalde tijd. Dit gaat alleen om nieuwe klanten, het directe effect van deze maatregelen zal dus over 5 jaar pas te zien zijn.
- we mogen gebruik maken van het adviesrecht. We kunnen hierdoor als gemeente de rechter adviseren of beschermingsbewind of een lichtere vorm van hulp nodig is.

Ook is in 2018 is met acht beschermingsbewinduitvoerders een convenant gesloten. Hierin zijn afspraken gemaakt om de uitgaven voor beschermingsbewind te beperken. Dit convenant is geëvalueerd. Uitkomst is dat we meer uitvoerders gaan laten aansluiten bij het convenant. Verder gaan we extra inzetten op lichtere vormen zoals Ondersteuning Schuldstabilisatie en het eerder in beeld brengen van deze groep mensen bij de schuldhulpverlening. In de Programmabegroting 2022 stellen we voor om hiervoor in 2022 en 2023 € 0,25 miljoen extra beschikbaar te stellen.