De corona pandemie heeft inwoners, culturele instellingen en bedrijven in Almere veel geld gekost.
Veel winkels, verenigingen, theaters en bedrijven moesten worden gesloten, en konden daardoor geen geld verdienen. Ook de gemeente had minder inkomsten. Er werd bijvoorbeeld veel minder geparkeerd in het stadscentrum. Het Rijk heeft de gemeente extra geld gegeven om deze schade zoveel mogelijk te compenseren. In deze risicogroep beschrijven we hoe groot de schade is geweest. We rapporteren hier over de jaren 2020 tot en met 2023. De bedragen schuiven vaak tussen de jaren. Op deze manier houden we overzicht.
Het Kabinet heeft bijna alle coronamaatregelen teruggedraaid.
Het Kabinet denkt dat er dit najaar geen maatregelen meer nodig zijn. We denken dat er daardoor deze herfst en winter ook geen, of in ieder geval veel minder, schade hebben door de pandemie. Tot nu toe heeft het kabinet bijna alle schade gecompenseerd. Op maatschappelijke opvang is wel een tekort. Het gaat hier om een regionale taak. Daardoor konden we dit tekort met regiogeld betalen. In de begroting hebben we daar dus geen last van.
Totaaloverzicht 2020-2023
We verwachten in totaal € 128 miljoen uit te geven aan corona
De meeste kosten maken we in 2020 en 2021. De kosten in 2022 en 2023 nemen fors af omdat we geen vierde golf verwachten en de steunmaatregelen aflopen. Op totaalniveau zijn de kosten en vergoeding als volgt:
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
kosten | 69,0 | 52 | 6 | 1 |
vergoeding | 67 | 54 | 3 |
We kwamen in 2020 € 2,1 miljoen tekort. Dat komt vooral doordat we minder inkomsten hadden uit parkeren, toeristenbelasting en reclame. Het Rijk heeft van dit nadeel ongeveer de helft betaald. De andere helft krijgen we via een eindafrekening op basis van de werkelijke tekorten over 2020. Dit geld krijgen we waarschijnlijk pas in 2022.
We geven € 3,3 miljoen meer uit aan corona dan we krijgen van het Rijk
Hierin hebben we alle kosten meegenomen die we verwachten te maken en al het geld dat we krijgen of nog verwachten te krijgen van het Rijk. Over het algemeen vergoedt het Rijk vrijwel alle kosten die we maken voor Corona. Het tekort zal nog veranderen, en zou zelfs een voordeel kunnen worden. Dit hangt erg af van hoeveel kosten we maken en hoeveel geld we werkelijk van het Rijk krijgen.
Belangrijke aannames hierin zijn:
- We houden rekening met € 6,4 miljoen aan extra geld voor de lagere inkomsten over 2020 en 2021. Dit geld hebben we nog niet gekregen, maar het Rijk heeft beloofd dat ze dit tekort zullen betalen.
- We verwachten nog extra geld te krijgen voor onder andere maatschappelijke opvang en meerkosten van zorginstellingen. We weten alleen niet hoeveel geld we krijgen.
- We gaan er vanuit dat we alle kosten die we voor de TOZO maken ook uitbetaald krijgen. Dit loopt via de SiSa accountantscontrole.
Op sommige regelingen houden we geld over, op sommige komen we tekort
Dit hebben we zichtbaar gemaakt in de tabel hieronder. Om het simpel te houden staat per regeling de totale vergoeding en het totale nadeel (lagere inkomsten of hogere kosten) opgenomen. Dit loopt bij veel regelingen over meerdere begrotingsjaren. Alle overschotten en tekorten zijn in de begroting opgenomen. Nadelen hebben we dus ten laste van de begroting gebracht, en voordelen ten gunste van de begroting .
bedragen x € 1 miljoen | |||
---|---|---|---|
regeling | vergoeding | tekort | saldo |
re-integratie | 3,0 | 2,2 | 0,7 |
cultuur | 4,1 | 3,5 | 0,6 |
impuls jeugd en welzijn | 1,8 | 1,8 | 0,0 |
crisisdienstverlening arbeidsmarkt | 3,6 | 3,6 | 0,0 |
minder inkomsten | 8,6 | 8,9 | -0,3 |
TOZO | 66,1 | 66,1 | 0,0 |
TONK | 3,0 | 2,5 | 0,5 |
bijzondere bijstand en schulden | 1,3 | 0,2 | 1,1 |
Maatschappelijke opvang | 2,2 | 5,5 | -3,2 |
inhaalzorg en meerkosten zorg | 1,0 | 1,9 | -0,8 |
zwembaden en ijsbanen | 1,1 | 1,1 | 0,0 |
steun aan sportverenigingen | 0,4 | 1,0 | -0,6 |
Sociaal domein overig | 1,0 | 0,5 | 0,5 |
Openbaar vervoer | 22,9 | 22,9 | 0,0 |
afvalinzameling | 0,3 | 1,8 | -1,5 |
overige | 4,0 | 4,2 | -0,2 |
Totaal | 124,4 | 127,7 | -3,3 |
Toelichting op belangrijkste verschillen
Hieronder lichten we een aantal regelingen toe .
Re-integratie
We krijgen van het Rijk € 3 miljoen voor extra inzet op re-integratie. De gedachte is dat door corona het aantal bijstandsklanten toeneemt. Met het extra geld kunnen we deze klanten begeleiden. In 2020 en 2021 hebben we hiervoor nog geen kosten gemaakt. We zien de bijstandsaantallen ook nog niet toenemen. We stellen in de programmabegroting voor om in 2022 en 2023 € 2,2 miljoen in te zetten voor extra re-integratie activiteiten. Hieronder valt ook het voorzetten van baangericht en de samenwerking met Randstad. Er blijft dan € 0,8 miljoen over uit de septembercirculaire, dit valt vrij in de begroting.
Cultuur
Via het 1e en 2e herstelpakket zetten wij € 3,5 miljoen in voor de culturele sector. Het gaat onder andere om herstel en vernieuwing van de Almeerse basiscultuur en een coronapakket cultuur. Hierover is de raad via raadsbrieven geïnformeerd. We hebben in de septembercirculaire € 0,6 miljoen extra gekregen voor cultuur. In de programmabegroting stellen we voor om hiervan € 0,5 miljoen in te zetten om de bezuiniging op poppodium De Meester in 2023 en 2024 terug te draaien. Hierdoor heeft het poppodium financiële zekerheid tot en met 2024. Er is daardoor tijd om te herstellen van de coronacrisis en een plan te maken voor de toekomst .
TONK en bijzondere bijstand en schulden
Op de onderdelen van inkomensondersteuning houden we geld over. De TONK -regeling voeren we zoals de minister heeft gevraagd gul en meelevend uit. Toch verwachten we hier ongeveer € 0,5 miljoen over te houden. Ook hebben we geld gekregen voor extra kosten bij de bijzondere bijstand en de aanpak van armoede en schulden. Dit geld hebben we niet nodig voor de bijzondere bijstand en de schuldhulpverlening. We zien, vooral bij de bijzondere bijstand, juist het aantal klanten dalen. Wel stellen we bij de programmabegroting voor om € 0,54 miljoen te investeren in extra personeel bij de ondersteuning schuldstabilisatie. Hiermee willen we de preventieve aanpak van schulden versterken.
Maatschappelijke opvang
De maatschappelijke opvang voeren wij uit voor heel Flevoland. Het tekort en de vergoeding zijn dus ook bedragen voor heel Flevoland en niet alleen voor Almere. In 2020 hebben we € 2,5 miljoen aan extra kosten gemaakt. In 2021 verwachten we € 3 miljoen aan kosten te maken. In totaal dus € 5,5 miljoen. We hebben tot nu toe slecht € 2,3 miljoen gekregen van het Rijk om deze kosten te kunnen betalen. Het tekort van € 3,2 miljoen is gedekt uit de begroting voor de regionale Wmo . We krijgen nog geld van het Rijk voor de extra kosten in 2021. We weten alleen nog niet hoeveel. Het geld dat we nog van Rijk krijgen komt ten gunste van de regionale Wmo begroting. Voor de begroting van Almere is dit dus neutraal.
Inhaalzorg en meerkosten zorg
Het gaat hier om de jeugdhulp en de lokale Wmo . In 2020 hebben we € 1,4 miljoen aan extra kosten gemaakt voor inhaalzorg en meerkosten voor de zorg door corona. Te denken valt aan extra beschermingsmiddelen of noodzakelijke aanpassingen van ICT -systemen. Hiervoor hebben we € 1 miljoen van het Rijk gehad. In 2022 verwachten we € 0,5 miljoen aan kosten voor meerzorg. We verwachten geen kosten voor inhaalzorg. We krijgen hiervoor nog geld van het Rijk, we weten alleen niet hoeveel.
Steun aan sportverenigingen
Sportverenigingen zijn in 2020 en 2021 voor een groot deel dicht geweest. We zijn daardoor huurinkomsten misgelopen en hebben ook huur moeten kwijtschelden. Dit kost ons ongeveer € 1 miljoen. Over de periode tot en met het eerste kwartaal 2021 verwachten we hiervoor € 0,4 miljoen van het Rijk te krijgen. Het is nog niet zeker hoeveel geld we krijgen, omdat het Rijk een maximum budget beschikbaar heeft voor alle gemeenten. Ook weten we nog niet hoeveel geld we krijgen vanaf het tweede kwartaal 2021.
Afvalinzameling
Sinds het uitbreken van de coronacrisis wordt er veel meer afval aangeboden. Meestal op de juiste manier, maar er wordt ook veel meer gedumpt. Bedrijven bieden juist minder afval aan. Dit kost ons bij elkaar € 1,8 miljoen extra. We hebben van het Rijk € 0,3 miljoen gehad en verwachten geen extra geld te krijgen.